FIRE staat voor “Financial Independence, Retire Early” en is de laatste jaren uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen met steeds meer volgers. In België en Nederland zouden inmiddels ruim 100.000 mensen de FIRE filosofie volgen. De beweging doet het vooral goed bij Millennials, die liever niet tot hun 67ste werken voordat zij met pensioen gaan. Zij willen op jonge(re) leeftijd financiële onafhankelijkheid bereiken zodat zij zélf kunnen beslissen wanneer zij willen én kunnen stoppen met werken. Om dat doel te bereiken, willen zij behoorlijk investeren; sommigen zelfs zó extreem dat zij jarenlang een zeer karig bestaan willen leiden. 

Als financieel planner vind ik het positief dat FIRE mensen, waaronder veel jongvolwassenen, aanzet om goed over hun financiën na te denken en over de financiële haalbaarheid van hun dromen en doelen. Maar persoonlijk vind ik het jammer als dit betekent dat zij daardoor aan kwaliteit van het leven nu (willen) inboeten. Om een mooi leven later te hebben, hoef je je nu namelijk helemaal niet alles te ontzeggen. Mijn ruim 20-jarige ervaring als financieel planner heeft me geleerd dat als cliënten vanuit een helder overzicht en inzicht in hun financiën in duidelijke stappen kunnen werken naar het (financieel) mogelijk maken en realiseren van hun wensen en doelen nu, straks en later, vaak meer mogelijk is dan zij dachten. 

Wat houdt FIRE precies in?

De beweging “Financial Independence, Retire Early” is in de vroege jaren ‘90 in Amerika ontstaan. Gelijkgestemden groepeerden zich en gaven elkaar tips rond investeringen, beleggingen en (extreem) (be)sparen zodat zij gemiddeld 20 jaar eerder met pensioen konden dan mensen met een standaard vermogens- en pensioenplan. 

Zij haalden veel van hun spreekwoordelijke mosterd uit het boek “Your money or your life” van Vicky Robin en Joe Dominguez. Deze wereldwijde bestseller uit 1992 beschrijft negen stappen om financiële onafhankelijkheid te realiseren. Van het wegwerken van (eventuele) schulden, sparen en het maken van goede investeringen tot een betere omgang met geld in het algemeen. In het boek dagen de auteurs hun lezers onder meer uit om elke uitgave te bekijken in het licht van hoeveel uren het hen kost om het geld hiervoor te verzamelen. Dat kan best een confronteerde oefening zijn. Je gaat je bij uitgaven dan ook steeds vaker de vraag stellen of je het wel écht wilt of écht nodig hebt. Veel bezittingen hebben, kost je niet alleen geld bij de aanschaf, maar ook eventuele onderhoudskosten en kopzorgen. Van welke uitgave word je écht gelukkig en welke voegt voor jou persoonlijk weinig toe? Hoe kun je door minder te consumeren toch een “beter” leven leiden? 

Ik zie dit als een gezonde oefening, maar voor FIRE aanhangers gaat het verder. Zij proberen tot 70 procent van hun jaarlijkse inkomsten te sparen en -vooral- te investeren, want geld moet voor je werken. Op die manier willen zij “zo snel mogelijk” ongeveer 30 keer hun jaarlijkse uitgaven (voor de meesten gaat het dan om een bedrag van ongeveer één miljoen euro) bij elkaar sparen om te kunnen stoppen met werken. Na hun “pensioen” willen zij dan jaarlijks maximaal drie tot vier procent van hun spaarpot uitgeven om in hun levensonderhoud te voorzien. Als je went aan het feit dat je met (véél) minder ook gelukkig bent, heb je natuurlijk ook niet zoveel nodig om ook later gelukkig te zijn. De meeste FIRE aanhangers hebben dus geen miljoenen nodig om “financieel onafhankelijk” te zijn.

Hoe ver wil je gaan om je doelen te bereiken?

Er kleven natuurlijk wel wat risico’s aan een FIRE plan. Zo zul je echt ontzettend zorgvuldig moeten zijn in het maken van een ‘plan’ (en je daar aan moeten houden) én het monitoren van je uitgaven en je investeringen in het licht van welke levensstijl je graag na je “pensioen” wilt kunnen hebben. Brengen je beleggingen minder op of gaat de (spaar)rente omlaag, dan kan je FIRE plan ineens op losse schroeven komen te staan en is bijsturing in min of meerdere mate nodig. En tenslotte boet je “vandaag” onvermijdelijk aan levenskwaliteit in als je bij voorkeur minder dan 30 procent van je huidige inkomsten wilt gebruiken voor je levensonderhoud om de rest te sparen voor “later”. En welke levenskwaliteit heb je eigenlijk later, als je elk jaar een klein aandeel uit je spaarpot kunt (wilt) besteden? 

Het zal je dan ook niet verbazen dat in de loop van de jaren verschillende variaties binnen de FIRE beweging zijn ontstaan. Niet iedereen wil zijn huidige levensstijl drastisch aanpassen om de FIRE droom te bereiken. “Fat FIRE” aanhangers doen geen concessies aan hun huidige levensstijl. Dat is mogelijk, maar dan alleen als je een hoog inkomen hebt en een agressieve (en risicovollere) spaar- en beleggingsstrategie wilt hanteren. Daartegenover staan de “lean FIRE” mensen, die een extreem minimalistische en beperkte levensstijl handhaven zodat zij jaarlijks maximaal 25.000 euro spenderen en de rest kunnen investeren voor later. Tussen deze twee extremen in, zitten de “barista FIRE” aanhangers, die nog steeds willen genieten van hun leven tijdens het sparen en zich niet zo vastbijten in de droom dat zij helemaal stoppen met werken als zij “financieel onafhankelijk” zijn. Ervoor kunnen kiezen om na verloop van tijd deeltijds te kunnen werken, zien zij ook als het bereiken van hun FIRE doel.  

FIRE versus financiële planning

Iedereen heeft eigen doelen en dromen. Sterk aan FIRE vind ik dat het mensen aanspoort om nú al bezig te zijn met later en hun gewenste “later” te bereiken op basis van een weldoordacht plan. Zij proberen dit plan te realiseren door hun inkomsten op verschillende manieren te maximaliseren (slimme investeringen doen, vastgoed verhuren, één of twee extra baantjes nemen, promotie maken,…) in combinatie met zoveel mogelijk (lees: extreem) besparen op uitgaven. 

In dat opzicht verschilt FIRE niet veel van mijn werk als financieel planner. Als financieel planner ga ik met jouw persoonlijke wensen aan de slag en kijk ik op basis van jouw huidige inkomsten, uitgaven en vermogen en wat je op dit gebied nu, straks en later nog mag verwachten, hoe je deze doelen en dromen financieel kunt realiseren. Wil je graag extra besparen, bewuster omgaan met je uitgaven of minder consumeren? Dat is natuurlijk goed. Maar wil je dat liever niet, dan kan dat vaak ook. Als financieel planner ga ik met je in gesprek en kijk ik welk leven jij wilt leiden, zowel nu, straks als later. Wat is daarbij voor jou écht belangrijk? Wat zijn jouw essentiële levensdoelen? Heb jij jezelf die vraag al eens gesteld? George Kinder, bedenker van (financial) life planning, hanteert drie focusvragen om te achterhalen wat voor jou écht de kern is van het leven dat je wilt leiden, wat je beweegt en wat je raakt. (1) Stel dat je beschikt over al het geld dat je nodig hebt om in je behoeften te voorzien (nu, straks en later), zou je dan iets veranderen? (2) Stel dat je nog vijf tot 10 jaar te leven hebt, hoe zou je de rest van je leven dan invullen? (3) Stel dat je nog slechts 24 uur te leven hebt, zijn er dan nog onvervulde dromen? Heb je iets gemist? Zijn er zaken die je had willen doen of realiseren? Ben je de persoon geworden die je had willen zijn? 

Als we weten wat voor jou écht belangrijk is, kijken we hoe je dat financieel mogelijk kan maken. We kijken wat je financieel al goed geregeld hebt en welke slimme(re) financiële beslissingen je eventueel nog kunt nemen. Dit komt allemaal in jouw persoonlijk financieel plan te staan. Een dergelijk plan geeft je houvast en is de basis van waaruit je elke dag weer stappen zet en beslissingen neemt die jou op koers houden van de verwezenlijking van jouw doelen. Zo houd je grip op de toekomst die jij voor jezelf wilt. 

Heb jij zin gekregen om jouw financiële zaken eens goed in kaart te brengen zodat ze in functie kunnen staan van het realiseren van het leven dat je wenst, nu, straks en later? Neem dan gerust contact met me op! Ik help je graag!

Monique Londema CFP®, gecertificeerd financieel planner, m.londema@nlpa.nl