Zoals je in het vorige artikel kon lezen, zijn er mogelijkheden genoeg om je woning levensloopbestendig te maken, zodat je er op een comfortabele en veilige manier oud kunt worden. Maar dat moet natuurlijk ook financieel mogelijk zijn. Als financieel planner en opleider vind ik het belangrijk om me in deze specifieke materie verder te verdiepen en mijn kennis hierover te delen met collega financieel adviseurs. Daarom leverde ik ook graag mijn bijdrage aan het webinar van Bureau DFO hieromtrent.  

Er zijn verschillende mogelijkheden om woningaanpassingen te financieren. Ik bespreek ze hierna kort.

1. Spaargeld

Veel ouderen beschikken over een financiële buffer zoals spaargeld. Door een deel van je spaargeld aan te wenden aan woningaanpassingen, verhoog je niet alleen je woon- en levenskwaliteit maar kan het zijn dat je minder belasting in box 3 betaalt.

2. Overwaarde woning

Een andere mogelijkheid is de overwaarde op je woning te gebruiken. Uit het 55-plus Woonwensenonderzoek van Vereniging Eigen Huis (VEH) blijkt dat maar liefst 92 procent van de bevraagde senioren overwaarde op hun woning heeft; bij iets minder dan de helft van hen gaat het om een bedrag tussen de 100.000 en 300.000 euro en bij de meeste senioren is deze overwaarde nog onbenut.  

Je kunt de overwaarde op je woning verzilveren op basis van onder andere een “Opeethypotheek” of “Verzilverhypotheek”. Deze hypotheekvorm is vanaf je 60ste af te sluiten en de hoogte ervan hangt af van de grootte van de overwaarde en de rentestand. Het inkomen is minder belangrijk als voorwaarde, waardoor je met een minder hoog pensioen of inkomen toch een relatief groot bedrag kunt lenen. Het is een aflossingsvrije hypotheek zonder renteaftrek, die je op het einde van de looptijd in 1 keer aflost. Je hebt dus geen maandelijkse aflossingen. Je kunt ervoor kiezen om de overwaarde in 1 keer of in delen periodiek te laten uitkeren. Kies je voor het laatste, dan worden de periodieke uitkering en de rente opgeteld bij de hypotheeksom. Ga je voor een Opeet- of Verzilverhypotheek dan is het wel goed om je te realiseren dat je overwaarde minder wordt (die “eet” je immers op), en dat de hypotheekschuld groeit omdat de hypotheekrente elke maand wordt opgeteld bij de resterende hypotheekschuld (rente-op-rente principe). Ook is de rente vaak een stuk hoger omdat de hypotheekverstrekker een hoger risico loopt. Stel dat de woning na verloop van tijd minder waard is, dan kan het zijn dat de openstaande hypotheekschuld hoger is dan de overwaarde en je met een restschuld komt te zitten. Wil je toch verhuizen, dan geeft dat je minder speelruimte. Het kan ook vervelende gevolgen hebben voor je nalatenschap bij overlijden. 

3. Blijverslening / Verzilverlening

Omdat de overheid stimuleert dat ouderen zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen, bestaan de “Blijverslening” en “Verzilverlening” van het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn).

De “Blijverslening” is een lening die door bepaalde gemeenten wordt aangeboden en waarmee je een persoonlijke lening of hypotheek af kunt sluiten tegen gunstigere voorwaarden. Je kunt het bedrag gebruiken voor aanpassingen aan je woning voor meer comfort en veiligheid. Het geleende geld wordt in een bouwdepot gestort, van waaruit de kosten van de verbouwingen en woningaanpassingen direct aan de aannemer worden betaald. Je kunt een Blijverslening ook als huurder aanvragen. Goedkeuring van de aanvraag is wel aan bepaalde voorwaarden, zoals een krediettoets, onderhevig. Let op, de Blijverslening wordt niet door iedere gemeente of provincie aangeboden. Op dit moment kun je hiervoor bij ruim 70 gemeenten terecht.

Sommige gemeenten bieden een “Verzilverlening” aan. Deze is bedoeld voor aanvragers met een eigen (koop)woning in de laatste fase van de wooncarrière, die over voldoende overwaarde beschikken. Er wordt bij de toekenning van de lening niet naar je huidige financiële draagkracht en eventuele andere financieringsmogelijkheden gekeken, alleen de overwaarde speelt een rol. Middels deze hypothecaire geldlening, kun je direct over de overwaarde beschikken zonder maandlasten te betalen. Het gaat dan om maximaal 80 procent van de WOZ- of getaxeerde waarde van de woning. Het geld komt ook hier in een bouwdepot terecht, van waaruit de aannemer rechtstreeks wordt betaald voor de aanpassingen. De looptijd van de Verzilverlening is maximaal 75 jaar. Bij het aangaan van de lening, wordt de rente vastgesteld en voor 40 jaar vastgesteld. Voor de rest van de looptijd is geen rente verschuldigd. De rente wordt 1 keer per jaar bij de schuldrest opgeteld. Dit betekent dat je met een oplopende schuld zit: je lost de lening niet af maar je schuld (in box 3) wordt per jaar hoger vanwege de verschuldigde rente. De lening moet afgelost worden ná 75 jaar, bij verkoop van de woning of bij het overlijden van de langstlevende schuldenaar. Check of je in jouw gemeente of provincie terechtkunt voor een Verzilverlening; deze geldlening wordt momenteel in ruim 95 gemeenten aangeboden.

4. Hypotheek

Heb je nog een hypotheek lopen? Misschien kun je met je huidige hypotheekverstrekker kijken of je de hypotheek kunt verhogen of oversluiten om de aanpassingen mee te financieren. Soms is dat mogelijk omdat het ingeschreven bedrag dat toelaat, wat als bijkomend voordeel heeft dat je dan niet meer langs een notaris hoeft en geen extra kosten hoeft te maken. 

Heb je je hypotheek op je woning al afgelost? Misschien kun je een nieuwe hypotheek aanvragen. Bijvoorbeeld een aflossingsvrije hypotheek of een zogenoemde “krediethypotheek”. Deze laatste kan een gunstig alternatief zijn voor een persoonlijke lening of ander consumptief krediet, omdat de rente lager kan zijn. Je hebt flexibiliteit in opnemen en aflossen. Dergelijke hypotheken geven je geen recht op renteaftrek voor de inkomstenbelasting. 

5. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo 2015)

Wil je jouw woning levensloopbestendig maken, check dan zeker ook of je recht hebt op subsidie bij de gemeente op basis van de Wmo 2015. Aanpassingen die in aanmerking komen zijn bijvoorbeeld het weghalen van drempels, tillift, bredere deuren, lichtschakelaars op zithoogte, een elektrische deuropener, een lichtflitsbel, een douchestoel, aanbrengen van antislip (bijvoorbeeld in de douche / bad of op de vloer); een toiletverhoger, handgrepen, aangepaste koelkast of aanrecht in de keuken enzovoort. Ook ouderen met een Wlz-indicatie (Wet langdurige zorg) die zorg thuis ontvangen, kunnen bij hun gemeente terecht voor een vergoeding voor woningaanpassingen. Vindt de gemeente dat de aanpassing erg veel geld kost, dan kan ze ervoor kiezen om geen aanpassingsvergoeding te geven maar een verhuisvergoeding.

Meerwaarde van een financieel adviseur bij het levensloopbestendig maken van je woning

Wanneer je je woning levensloopbestendig wilt maken zijn er verschillende aanpassingen én mogelijke financieringen. Maar hoe maak je nu de keuze die het beste bij jou én je wensen voor nu, straks en later past? Het loont om je goed te laten voorlichten over de voor- en nadelen én de gevolgen van de opties, die je kunt benutten. En welke impact zal de nieuwe Wet Toekomst Pensioenen hebben op jouw pensioen én jouw financieringsmogelijkheden? Daar kan een financieel adviseur je in bijstaan. Neem gerust contact met me op!

Monique Londema CFP®, gecertificeerd financieel planner, m.londema@nlpa.nl