Een overlijdensrisicoverzekering (ORV) wordt vaak in één adem genoemd met een hypotheek. Het is natuurlijk zo dat het meestal aan te raden is een ORV af te sluiten als je een hypothecaire geldlening aangaat. Maar het kan ook heel wat voordelen hebben in andere situaties. Al zijn verzekeringen misschien niet “sexy” en denk je op jonge leeftijd gemakshalve liever niet aan je eigen overlijden, toch geldt: hoe eerder je begint, hoe beter!

Overlijdensrisicoverzekering biedt financiële ruimte aan nabestaanden

De belangrijkste reden om een ORV af te sluiten is vaak om de partner en (eventueel) kinderen financieel te ondersteunen na je overlijden. Het is namelijk een verzekering waarmee je de (financiële) gevolgen van jouw (voortijdig) overlijden vermindert voor de mensen die (financieel) (deels) afhankelijk van je zijn. Wanneer jij overlijdt vóórdat de looptijd van de verzekering is afgelopen, keert deze het verzekerde bedrag uit aan de persoon, die jij als begunstigde hebt aangewezen.

Dat kan zijn in de vorm van een (gedeeltelijke) aflossing van de hypotheek, zodat je gezin in het huis, dat jullie hebben gekocht, kan blijven wonen. Dit is meteen ook de reden waarom meestal bij het kopen en financieren van een woning de ORV een belangrijke verzekering is. De ORV kan namelijk schrijnende situaties voorkomen, waarbij jouw nabestaanden niet alleen emotioneel moeten omgaan met het verlies van een dierbare, maar ook nog eens halsoverkop moeten verhuizen of in de schulden terechtkomen omdat ze in hun eentje de hypotheek niet meer kunnen ophoesten. Om diezelfde reden kan een ORV ook verstandig zijn als je een woning huurt. Samen met je partner is het maandelijkse huurbedrag misschien gemakkelijk te dragen, maar als één van jullie wegvalt, is de huurprijs vaak te hoog voor één inkomen. 

De financiële ruimte die je met een ORV voor je nabestaanden schept, is natuurlijk in nog meer situaties welkom. Denk bijvoorbeeld aan de studie van je kinderen. Of in het geval dat jullie gescheiden zijn, als compensatie van de wegvallende kinderalimentatie. Het kan ook handig zijn als aanvulling op het nabestaandenpensioen. Veel mensen staan er niet bij stil óf ze er recht op hebben en zo ja, hoe hoog het nabestaandenpensioen is. Dat is namelijk van veel factoren afhankelijk, bijvoorbeeld van het feit of je in loondienst bent (geweest), je burgerlijke staat, (de voorwaarden van) je pensioenregeling enzovoort. Je kunt op Mijnpensioenoverzicht.nl lezen hoeveel nabestaandenpensioen er in jouw situatie is opgebouwd of verzekerd. Op basis hiervan kun je berekenen of dat voldoende is óf dat een extra tegemoetkoming in de vorm van de uitkering van een ORV misschien wel heel welkom is. 

Welk type ORV past het beste?

Als je een overlijdensrisicoverzekering wilt afsluiten, kun je verschillende keuzes maken. Eerst en vooral een keuze in looptijd van de dekking. Meestal wordt een ORV afgesloten met een bepaalde einddatum. De einddatum kan bijvoorbeeld de datum zijn waarop de hypotheek is afgelost. De verzekering keert dan alleen uit als je vóór die einddatum overlijdt. Ben je op de einddatum nog in leven, dan vervalt de dekking en ontvang je niets. 

Je kunt ook kiezen voor een “levenslange kapitaalverzekering bij overlijden”, wat eigenlijk neerkomt op een uitvaart- of begrafenisverzekering. Er is in dit geval geen afgesproken einddatum en de polis keert altijd uit. Er is wel een einddatum voor de premiebetalingen; je hoeft dus niet levenslang premies te betalen. Ook ná die einddatum blijft de dekking in stand. Je moet er wel rekening mee houden dat het bedrag dat uiteindelijk wordt uitgekeerd, door de inflatie door de jaren heen wel in waarde kan verminderen. 

Een andere keuze die je hebt, zit in het verloop van het verzekerde bedrag. Je kunt een ORV afsluiten waarbij je kiest voor een vast uit te keren bedrag. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn bij een (aflossingsvrije) hypotheek. Sluit je een zogeheten “lineaire” hypotheek af, waarbij je de hypotheekschuld gelijkmatig aflost, dan kun je voor een ORV met een lineair verloop kiezen. Het verzekerde bedrag ervan daalt dan jaarlijks met telkens hetzelfde bedrag. Na verloop van termijn daalt de hypotheekschuld en de rente erop en heb je ook minder geld nodig om het restant af te lossen. Tot slot is er nog een annuïtair dalende ORV, waarbij het verzekerde bedrag jaarlijks daalt met een bedrag dat verschilt. In het begin daalt het kapitaal langzamer en later sneller. Dit type ORV wordt meestal gekozen met het oog op de aflossing van een persoonlijke lening of van een annuïteitenhypotheek. 

Welke keuze je maakt, is afhankelijk van welke doelstelling je hebt om een ORV af te sluiten. Met welke kosten wil je jouw nabestaanden helpen als jij er niet meer bent? De keuze heeft ook gevolgen voor de hoogte van je premie en heeft ook financiële en fiscale gevolgen voor je leven nu, straks en later. Laat je goed informeren over welke optie in jouw situatie het beste is! Twijfel alsjeblieft niet aan: hoe eerder je een overlijdensrisicoverzekering start, hoe beter!

Hoe eerder, hoe beter

Hoe jonger je bent als je een ORV afsluit, hoe beter. Dit komt niet alleen omdat je leeftijd impact heeft op de premie (hoe ouder je bent op het moment van de aanvraag, hoe hoger de premie is). Maar ook omdat je gezondheid op het moment dat je een ORV aanvraagt, heel belangrijk is. De medisch acceptant van de verzekeringsmaatschappij schat namelijk jouw overlijdensrisico (“sterfterisico”) in en doet dat op basis van jouw leeftijd én gezondheid. Dit heet “medische acceptatie”.

De inschatting van jouw gezondheid gebeurt vaak op basis van een gezondheidsverklaring, die je zelf invult. Je kunt daarin vragen verwachten over (eerdere of huidige) ziektes en je levensstijl, bijvoorbeeld je gewicht en of je alcohol drinkt of rookt. Soms zal er ook gevraagd worden naar eventuele ziektebeelden in je familie. Het is belangrijk dat je alle vragen naar eer en geweten invult. Je hebt een zogeheten “mededelingsplicht”. Datzelfde geldt trouwens als de status van je gezondheid verandert tussen het moment van invullen en het moment dat de verzekering ingaat. Blijkt achteraf dat je informatie niet volledig hebt medegedeeld of hebt achtergehouden, dan heeft de verzekeraar het recht om een lager bedrag uit te keren of zelfs helemaal níets uit te keren aan je nabestaanden. 

Keuringsgrenzen variëren per verzekeringsmaatschappij. Veel verzekeraars hanteren 250.000 euro als “keuringsgrens”. Dit wil zeggen dat een ingevulde gezondheidsverklaring volstaat als je tot 250.000 euro wilt verzekeren. Wil je een hoger bedrag verzekeren of blijkt uit jouw gezondheidsverklaring dat verder onderzoek nodig is, dan kan een onafhankelijke arts je vragen om een medische keuring te laten doen. Een dergelijke medische keuring bestaat uit een vragenlijst, lichamelijk onderzoek, urineonderzoek, hartfilmpje en soms een longfoto. Je bent hier meestal niet toe verplicht. Wil je echter meer dan 1 miljoen verzekeren, dan is een dergelijke medische keuring altijd verplicht.  

De resultaten uit je gezondheidsverklaring en medische keuring zijn belangrijk, in die zin dat ze een grote impact hebben op de premie die je gaat betalen voor je ORV. Kortom: hoe jonger, gezonder en fitter je bent bij de aanvraag, hoe voordeliger dit voor je uitpakt! 

APK van je verzekeringen

Verzekeringspremies veranderen regelmatig. Dat geldt overigens niet alleen in het geval van een ORV. Het loont om je (al lopende) verzekeringen regelmatig onder de loep te nemen en aan te passen; een APK van je verzekeringen als het ware. 

Daar kan ik je als financieel planner bij helpen. We kijken samen naar wat je al hebt geregeld en wat eventueel nog beter kan! Misschien wil je graag een ORV afsluiten, maar weet je niet welke keuze in looptijd, verloop en hoogte van het verzekerde bedrag het voordeligste is in jouw situatie? Misschien heb je al een ORV maar heb je bijvoorbeeld (nog) niet geregeld dat degene die de uitkering vermoedelijk ontvangt geen erfbelasting verschuldigd is over de uitkering? Of is de ORV nog verpand aan de geldverstrekker, zodat de eventuele uitkering alleen maar te gebruiken is voor aflossing van de hypotheek? 

Ook help ik je bij het nemen van de stappen die voor jouw situatie en met het oog op het verwezenlijken van jouw doelen het meest interessant zijn. Financiële planning voor het realiseren van het leven dat je wenst én van je nalatenschap! Wil jij dat ook? Neem gerust contact met me op!

Monique Londema CFP®, gecertificeerd financieel planner, m.londema@nlpa.nl